نقشه مغزی (QEEG) + مزایا

نقشه مغزی یا الکتروانسفالوگرافی کمی QEEG یک روش غیرتهاجمی است که با استفاده از حسگرهای متصل به سر، فعالیت الکتریکی مغز را ثبت می‌کند. این تکنیک به تحلیل امواج مغزی در حالت‌های مختلف ذهنی و رفتاری کمک می‌کند و اطلاعات دقیقی درباره عملکرد بخش‌های مختلف مغز ارائه می‌دهد. نقشه مغزی در تشخیص و درمان اختلالات عصبی، مانند اضطراب، افسردگی، و اختلالات خواب، همچنین در بهبود عملکرد شناختی و تنظیم امواج مغزی مؤثر است.

QEEG چیست؟

نقشه مغزی به عنوان یک ابزار تحقیقاتی و آموزشی بسیار مهم، درک عمیق‌تری از مغز انسان فراهم می‌کند. این مفهوم می‌تواند در حوزه‌های مختلف از علوم شناختی تا پزشکی و حتی هنر و طراحی اثرگذار باشد. نقشه مغزی یا QEEG یک روش تشخیصی پزشکی است که برای ثبت فعالیت‌های الکتریکی مغز استفاده می‌شود. در این روش، الکترودها روی سر فرد قرار داده می‌شوند تا فعالیت‌های الکتریکی مغز را ثبت کنند. این الکترودها سیگنال‌های الکتریکی تولید شده توسط نورون‌های مغزی را اندازه‌گیری کرده و آنها را به شکل نمودارهای زمان-فرکانس نشان می‌دهند.

QEEG معمولاً برای تشخیص برخی اختلالات عصبی مانند صرع، بیماری‌های مغزی، اختلالات خواب و بررسی فعالیت مغزی در زمان انجام مطالعات علمی و تحقیقاتی استفاده می‌شود. این روش به پزشکان کمک می‌کند تا الگوهای الکتریکی مغز را بررسی کرده و نواحی مختلف مغز را برای درک بهتر عملکرد مغز و نیز تشخیص اختلالات مرتبط با آنها شناسایی کنند.

نقشه مغزی QEEG در چه مواردی استفاده می شود؟

از نقشه ی مغزی QEEG برای برنامه ریزی های اولیه استفاده می شود. برای طراحی برنامه نورورفیدبک و یا بررسی پیشرفت بیمار در جلسات درمانی، انجام می شود.

با استفاده از یک کلاه سنسوری می توان آن چه مغز انجام می دهد را متوجه شد و در نتیجه به کمک آن می توان یک برنامه آموزشی نوروفیدبک برای حل مسائل موجود برنامه ریزی کرد.

در طول ارزیابی QEEG، داده ها جمع آوری شده و ویرایش می شوند و نقشه مغزی پردازش می شود، به صورتی که در هر جلسه نقشه مغزی انجام گرفته و داده ها جمع آوری شده و اجازه می دهد که پیشرفت بیمار بررسی شده و با استفاده از ابزارهایی، داده ها تجزیه و تحلیل می شوند.

نحوه انجام نقشه برداری مغزی

نقشه مغزی یک فرایند پیچیده و چندمرحله‌ای است که از تکنولوژی‌های متنوع و تخصصی بهره می‌برد. این فرآیند امکان بهبود فهم از عملکرد مغز و تشخیص بیماری‌های مغزی را فراهم می‌سازد و به پژوهشگران و پزشکان اطلاعات ارزشمندی را در زمینه بهبود درمان و سلامت عقلانی ارائه می‌دهد.

انتخاب تجهیزات

نقشه مغزی از تکنولوژی‌های پیشرفته ای مانند اسکنرهای MRI (تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی)، PET (تصویربرداری توسط پوزیترون)، SPECT (تصویربرداری مغز با تجزیه‌پذیری فوتون‌های گاما) و EEG  بهره می‌برد. انتخاب تکنولوژی به ویژه به نیازهای مطالعه و دقت مورد نظر بستگی دارد.

آماده‌سازی شریان ورید

قبل از شروع نقشه برداری مغزی، بیمار باید آماده‌سازی‌های لازم را انجام دهد. این مرحله شامل وارد کردن ماده‌ای مخصوص به خون بیمار قبل از اسکن (برای تکنولوژی‌های PET و SPECT) و یا قرار گرفتن در دستگاه اسکنر (برای تکنولوژی‌های MRI) می‌شود.

اجرای اسکن

با آماده‌سازی بیمار، فرآیند اسکن آغاز می‌شود. در صورت استفاده از تکنولوژی‌های MRI یا PET، تصاویری از مغز با دقت بسیار بالا در طول زمان گرفته می‌شود. هر تجهیزات بر اساس اصول فیزیکی مختلفی عمل می‌کند.

ثبت سیگنال‌های QEEG

در تکنولوژی EEG، الکترودها بر روی سر بیمار قرار داده می‌شوند تا سیگنال‌های الکتریکی مغز ثبت شود. این سیگنال‌ها معمولاً به صورت زمانی در طول وظایف مختلف یا در حالت استراحت ثبت می‌شوند.

بعد از جمع‌آوری داده‌های نقشه مغزی، مرحله تحلیل داده‌ها آغاز می‌شود. این مرحله شامل پردازش تصاویر (برای تکنولوژی‌های MRI و PET)، تحلیل الگوهای فعالیت الکتریکی مغز (برای EEG) و استخراج اطلاعات مهم از داده‌های جمع‌آوری شده است.

در QEEG چه چیزی مشخص می شود؟

تکنیک‌های پردازش الکتروانسفالوگرافی کمی (qEEG) و استفاده از نرم‌افزار تحلیلی مدرن برای پردازش EEG/qEEG به ما این توانایی را می‌دهد که تغییرات دینامیکی را که در طول انجام وظایف پردازش شناختی در سراسر مغز اتفاق می‌افتد مشاهده کنیم، و این رویکرد جدید می‌تواند در تعیین نواحی مغز درگیر و پردازش کار کمک کند.

QEEG می تواند موج مغزی، دامنه، موقعیت، اینکه الگو طبیعی و یا غیر طبیعی است، سرعت تفکر، عملکرد مطلوب ذهنی و.. بررسی و شناسایی می شود.

QEEG برای چه اختلالاتی مفید است؟

QEEG برای بیماری اوتیسم، افسردگی، اختلالات دوقطبی، اختلالات اضطراب، اختلالات یادگیری و.. استفاده می شود.

QEEG همچنین در ارزیابی اثرات داروها و پیش بینی پاسخ دارویی، ارزیابی ضربه های سر، ارزیابی تغییرات شناختی و روانپزشکی، NF و در ارزیابی عملکرد و آموزش و همچنین موارد دیگر استفاده می شود. .

مزایای عمده نقشه مغزی

مزایای نقشه مغزی شامل:

• کمک در شناسایی مشکلات
• تشخیص نقاطی از مغز که به صورت مطلوب عمل نمی کنند.
• کمک می کند که مداخلات و پروتکل های نوروفیدبک هدف قرار داده شود.
• شناسایی نقاطی از مغز که می تواند بر خلق، خواب، یادگیری و… اثر بگذارد.

یکی از مواردی که در نقشه مغزی استفاده می شود، نقشه ارتباطی نامیده می شود که کمک به شناسایی الگوهای کلیدی مغزمرتبط با ناتوانی یادگیری،ضربه مغزی، اختلال تشنج و یا افسردگی است.

در نوع دیگر نقشه مغزی، الگوی مغزی وجود دارد که اختلالات خلقی، توجه، اضطراب، مسائل خواب و یا مشکلات عصبی بررسی خواهد شد.

نقشه مغزی QEEG چگونه انجام می شود؟

از ابتدا تا انتها، یک جلسه نقشه برداری مغزی (آنالیز الکتروانسفالوگرافی) حدود 30 دقیقه تا یک ساعت طول می کشد. این جلسات QEEG غیر تهاجمی هستند و نیاز به نشستن روی یک صندلی راحت دارند. که با گذاشتن یک  کلاه و گوش و همچنین بستن یک سنسور مخصوص به ساعد شروع می شود که در این فرایند حدود ۲۰ سنسور کوچک به نام الکترود روی سر گذاشته می‌شود.

می توان برای مشاوره جهت شناسایی و رفع مشکلات روانشناسی ، به کارشناس حرفه ای روانشناسی مراجعه کنیم. برای تعیین وقت قبلی و مشاوره با کلینیک روانشناسی و نوروفیدبک درمانی آرام با شماره های : 22260067-021 و22260069-021 تماس بگیرید و یا اینستاگرام کلینیک آرام دنبال کنید.

بایدها و نبایدها برای جلسات QEEG

در اینجا نکاتی وجود دارد که می توانید برای اطمینان از موفقیت آن دنبال کنید:

• قبل از جلسه نقشه مغزی استحمام کنید.
• محصولات آرایشی مانند کرم پودر یا کرم چرب بر روی پیشانی خود نمالید.
• ۳ تا ۴ ساعت قبل نوشیدنی‌های حاوی کافئین مثل قهوه نوشابه و نوشیدنی‌های انرژی‌ زا مصرف نکنید.
• حداقل ۶ ساعت قبل هیچ الکل یا مواد مخدر تفریحی مصرف نکنید.
• از واکس مو، اسپری و ژل و روغن مو استفاده نکنید.
• در صورت مصرف دارو، داروهای خود را طبق روال عادی مصرف نمایید.
• تلفن همراه و دستگاه های الکترونیکی خود را در طول ضبط EEG خاموش نگه دارید. اینها حواس پرتی هستند و می توانند بر حسگرها تأثیر بگذارند.
• آرام و هوشیار باشید. سعی کنید صورت و بدن خود را آرام نگه دارید و نگران هیچ گونه ناراحتی نباشید.
• وقتی پزشک یا روانشناس شما از شما سؤال می پرسد در پاسخ دادن صادق باشید.

تفسیر نتایج

نهایتاً، نتایج به صورت تصاویر مغزی یا الگوهای الکتریکی نمایش داده می‌شوند. این نتایج توسط متخصصان مغز و عصب تفسیر می‌شوند. در تحقیقات علمی یا درمان بیماری‌ها، این نتایج به تصمیم‌گیری‌های بالینی و دارویی کمک می‌کنند.

سوالات متداول

در نهایت…

نقشه مغزی یک ابزار کارآمد و غیرتهاجمی برای تحلیل عملکرد مغز است که به درک بهتر وضعیت‌های روانی و عصبی افراد کمک می‌کند. این روش با ارائه تصویری دقیق از امواج مغزی می‌تواند در تشخیص، درمان، و بهبود اختلالات شناختی و روانی مؤثر باشد. استفاده از نقشه مغزی، نه‌تنها امکان شناسایی دقیق‌تر مشکلات را فراهم می‌کند، بلکه به متخصصان اجازه می‌دهد تا درمان‌های هدفمندتری را برای بهبود کیفیت زندگی افراد ارائه دهند.